Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri oluşturuyor. 3600, 4500 ve 5400 günlük prim baz alınarak oluşturulan modellerle, bazı şartları yerine getiren vatandaşlar daha erken emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları yeniden şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde erken emeklilik fırsatı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu sistemler, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla erken emeklilik yolları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü koşullarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı kazanabiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise elli beş olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için erken emeklilik koşulları daha ağır. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekli olabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı elde ediyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi özel hakları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.