Binlerce Sırp, İngiliz-Avustralya şirketi Rio Tinto’nun lityum madenciliği projesine karşı ülke çapında protesto gösterisi yapıyor ve “Maden istemiyoruz, büyükbabamızın köyünü istiyoruz” yazılı pankartlar taşıyor. Protestocular projenin çevreye vereceği zarar nedeniyle hükümeti eleştirirken, yetkililer gösterilerin siyasi amaçlı olduğunu savunuyor. Ülkenin verimli bölgelerinden biri olan ve Avrupa’nın en büyük lityum yataklarından biri olan Jadar Vadisi’ni lityum çıkarma adı altında katletmek istiyorlar. Sadece çevre aktivistlerinin katılmadığı eylemlerde çocuklar, yaşlılar ve gençler Rio Tinto karşıtı pankartlarla gösteri yapıyor ve hükümeti eleştiriyor. Hükümet, yaratacağı yıkıma rağmen madencilik projesinin ülke ekonomisi için gerekli olduğunu iddia ediyor.
“Kendi köyümü değil, dedemin köyünü istiyorum”
‘YURTDIŞINDAN DESTEKLENİYOR’
Sırbistan Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Uroš Pribicevic, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, aktivistlerin, özellikle de gençlerin, “farklı bir siyasi amaç için” “yurtdışından” desteklendiğini söyledi. Pribiceviç, “Bunun Sırbistan ve ekonomimiz için büyük bir gelişme fırsatı olduğunu düşünüyorum” dedi. Protestolar siyasi amaçlıdır. “Devlet zaten konuyu kamuoyuyla tartışmak istiyor” dedi. Devletin halka madencilik faaliyetlerinin zararlı olup olmayacağını soracağını belirten Pribicevic, ülkenin ekonomik kalkınmasına vurgu yaptı. Yeşil Sol Hareket’in lideri Biljana Djordjeviç de konuya ilişkin bir açıklamada bulunmuştu: “Sırbistan’ın, neredeyse hiç kimsenin satın alamayacağı elektrikli araçlara lityum sağlamak için feda edilmesinden korkuyoruz.”
SANCAK’TA DA BİR KATLİAM DAHA OLACAK
Türkiye’de “Sancak bölgesi” olarak bilinen Sırbistan’ın güneyindeki Raška bölgesinde yer alan Rogozna altın ve ana metal projesi, yeni bir çevre katliamının habercisi. Kamuoyunun Jadar Vadisi’ni korumaya çalıştığı bir dönemde Avustralya medyası, Avustralyalı Strikland Metals şirketinin Sırbistan’daki Rogozna projesinin satın alınması için 37 milyon dolar ayırdığını yazıyor.
REFERANDUM YAPILACAK
Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, lityum konusunda referandum yapılacağını duyurdu. Vucic, uzmanların yaptığı çevresel tehdit analizinden veri elde edip ne yapacağına karar vereceğini söyledi.
CERATTEPE’YE NE OLDU?
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Artvin-Cerrattepe’deki madencilik faaliyetlerine ilişkin 2015 yılında verdiği “ÇED olumlu” raporuna ilişkin hak ihlali kararı vermesinin ardından, Rize İdare Mahkemesi de kararı bozdu. Cerattepe halkı, madencilik faaliyetlerinin doğaya vereceği zarar nedeniyle projeyi uzun süredir protesto ediyordu.